De Wedergeboorte van Nederland   By: Bernardus Dominicus Hubertus Tellegen

DE WEDERGEBOORTE VAN NEDERLAND

DOOR

Mr. B. D. H. TELLEGEN HOOGLEERAAR TE GRONINGEN.

TWEEDE (VERMEERDERDE) DRUK

BEZORGD DOOR

Dr. H. T. COLENBRANDER.

[Decoratieve illustratie]

P. NOORDHOFF 1913 GRONINGEN.

INHOUD.

Blz.

Inleiding 1

I. Het Grondgebied 7

II. De Opdracht van de Souvereiniteit der Vereenigde Nederlanden aan den Prins 43

III. De samenstelling der Grondwet 72

IV. De Grondwet en de Maatschappij 112

V. De Regeeringsvorm 153

VI. De vereeniging met België 195

VII. De teruggaaf der koloniën 240

VIII. De invoering der Grondwet 262

IX. De vervanging of wijziging der Fransche wetgeving 324

EEN WOORD VOORAF.

(1884).

.... Wat mij tot deze uitgaaf bewogen heeft, is de omstandigheid dat eene m. i. averechtsche opvatting van het door mij behandelde gedeelte onzer politieke geschiedenis weder meer en meer op den voorgrond schijnt te komen. Men begint weder het verband te miskennen, dat er bestaat tusschen 1813 en volgende jaren en de revolutie van 1795 met hetgeen er op gevolgd is. Men is er weder op uit, de beteekenis dier revolutie in de schaduw te stellen, men sluit de oogen daarvoor, dat met haar de staatseenheid niet alleen maar ook het streven naar staatshervorming hare intrede hebben gedaan in ons vaderland. Daarom vooral scheen het mij plichtmatig tot deze uitgaaf te besluiten. Wijkt mijne voorstelling niet te veel van de waarheid af, dan is het korte tijdvak, door mij beschreven, de schakel van een lange keten, en geenszins de aanvang eener geheel nieuwe orde van zaken. Integendeel zijn 1813 en volgende jaren in vele opzichten de voortzetting van hetgeen 1795 ons had gebracht of had trachten te brengen. Dit te herinneren, dit boven allen twijfel te stellen, was vooral het doel dezer uitgaaf. In hoeverre ik hierin geslaagd ben, moge de deskundige en onbevooroordeelde lezer beslissen.

DE SCHRIJVER.

BIJ DEN TWEEDEN DRUK.

De roem van het werk, waarvan hierbij een nieuwe uitgaaf wordt aangeboden, is sinds lang gevestigd. Met name aan onze hoogescholen heeft het aan beoefenaars van ons staatsrecht en onze geschiedenis groote diensten bewezen. Om het die bij voortduring te laten vervullen scheen meer dan een eenvoudige herdruk noodig. Niet dat Tellegen's beschouwingen verouderd zijn; integendeel, het wil mij voorkomen dat jonger onderzoek het meerendeel er van bevestigen kan. Maar zij kunnen nu gesteund worden (een enkele maal ook herzien) door en uit veel uitgebreider bronnenmateriaal dan hem ten dienste stond. De noten vooral waren te verjongen, daar het voor het practisch nut van het boek zeer ongewenscht zou zijn geweest, zoo een herdruk naar thans door moderner uitgaven op den achtergrond gebrachte publicatiën ware blijven verwijzen. Zoo dikwijls dus in de noot naar een boek verwezen wordt dat in 1884 nog niet bestond, ben ik voor de redactie dier noot of van dat gedeelte der noot aansprakelijk.