Books Should Be Free Loyal Books Free Public Domain Audiobooks & eBook Downloads |
|
De jongere generatie gesprekken met vertegenwoordigers van de nieuwere richting in onze literatuur; tevens een enquête naar enkele beginselen in ons nationaal geestelijk leven By: Elias D'Oliveira (1886-1944) |
---|
![]()
"DE JONGERE GENERATIE" door E. D'OLIVEIRA
(VERVOLG OP "DE MANNEN VAN '80")
GESPREKKEN MET VERTEGENWOORDIGERS VAN DE NIEUWERE RICHTING IN ONZE
LITERATUUR; TEVENS EEN ENQUÊTE NAAR ENKELE BEGINSELEN IN ONS NATIONAAL
GEESTELIJK LEVEN
GEÏLLUSTREERD
[Illustratie: LOUIS COUPERUS]
TER INLEIDING
Toen ik den tweeden druk van mijn "Mannen van Tachtig" de wereld in
zond, hoopte ik, in de hier volgende bladzijden een samenvatting te
kunnen geven van hetgeen mijn onderzoek naar sommige beginselen van
onze nieuwere literatuur mij had opgeleverd. Helaas, het gaat niet! De
medewerking van enkele representatieve personen, met name van Mevrouw
Henriëtte Roland Holst en van Herman Gorter, werd mij onthouden. Ik zal hier niet beoordeelen in hoeverre hun weigering gemotiveerd is
tegenover de algemeen erkende objectiviteit, die ik bij het weergeven
van hetgeen anderen mij wilden mededeelen heb betracht, tegenover de
onpartijdigheid die bovendien uit den geheelen opzet van mijn werk
logisch volgt en tegenover de opoffering van ... persoonlijke
gevoeligheden welke anderen (en geen mindere goden!) zich hebben
getroost, toen ze mij te woord stonden. Ik berust. Zelfs in het verbod
van Gorter om wie had 't ooit gedacht! de redenen van zijn afwijzende
beschikking te vermelden. Daar echter de socialistische kunstenaars van deze school een
belangrijke functie vervullen in het schema van ons geestelijk leven dat
mij voor den geest zweeft, ontbreken mij de gegevens om, althans op
grond van dit boek, de ontworpen samenvatting uit te werken. O ja, ik
hoor 't al, uit hun oeuvre is voor mijn doel heel veel op te maken,
doch, zooals de lezer uit de inleiding van "De Mannen van '80" weet,
daar was het mij in dit geval niet om te doen. Men zal mij echter niet
het gebruikelijke verwijt kunnen maken, dat ik deze richting in onze
literatuur heb willen negeeren. Integendeel, veel van wat ik zoek
groepeert zich om die richting al schat ik in dit geval de
persoonlijkheden wèl te onderscheiden van de individueele
hebbelijkheidjes hooger dan de school.[1] Misschien was ik verder
gekomen als ik dit niet had gezegd, maar het toch had gedaan. Intusschen, de lezer, die, behalve een inleiding in het geestesleven en
de gemoedshouding van de hier behandelde auteurs, ook een blik op het
geheel zoekt, behoeft dit werkje niet teleurgesteld opzij te leggen. Het zal hem weldra duidelijk worden, dat er eenig verschil is tusschen
deze "interviews" (sit venia verbo!) en de oudste opstellen in "De
Mannen van '80". Wel heb ik mijzelf ook nù op den achtergrond gehouden,
al heb ik mijn persoonlijke indrukken hier en daar met een lichteren en
slechts in schijn oneerbiedigen toets neergezet. Maar ik heb, waar dit
pas gaf, mijn vragen en de verkregen antwoorden in onderling verband
beredeneerd, scherper dan voorheen gezegd: waarom ik een bepaald antwoord
onvoldoende achtte en in een bepaalde richting heb voortgestuurd. En zoo
zal het den opmerkzamen lezer vlei ik mij tòch wel duidelijk worden,
welke meening ik mij in den loop van het onderzoek over personen,
temperamenten, richtingen, heb gevormd. Echter zou ik mijn taak niet volbracht achten, indien ik hier niet
kortelijk aanduidde, over welke hoofdpunten de meeste gesprekken loopen
en bovendien: wat er vaak nog uit halve en ontwijkende antwoorden is te
"halen"; in het algemeen, hoe men naar mijn inzicht de antwoorden heeft
te lezen. Wat het eerste betreft, de uiteenzetting van persoonlijke omstandigheden,
waarmede de meeste schrijvers hun verhaal aanvangen, is een antwoord op
de vraag: hoe en wanneer hun bewust werd dat zij eens als taalkunstenaar,
dat is als leidsman, zouden optreden. Dit is een moment van groote psychologische beteekenis: Weet de
representatieve persoonlijkheid reeds in zijn eerste jeugd dat hij
publicist (in hoogeren zin) zal worden? Wat is in hem primair: een
zekere wereldkijk, een bepaalde overtuiging die tot uiting dringt; of
wel: een min of meer onbepaald vormgevend, dat is poëtisch vermogen, dat
naar een inhoud smacht? Op welke wijze hebben zich Idee en Kunstenaars
aanleg in zijn latere ontwikkeling verstaan? Zijn ze harmonisch versmolten?
Trachten ze nog steeds naar een ontmoeting? Stooten ze elkander af? Heeft
de een den ander aan zich ondergeschikt gemaakt? deze elementen (de lezer
voelt het) zijn beslissend voor den aard van zijn werk, voor de mindere of
meerdere mate waarin hij een eigen stijl zal bereiken en den algemeenen
stijl van zijn volk zal leiden... Continue reading book >>
|
eBook Downloads | |
---|---|
ePUB eBook • iBooks for iPhone and iPad • Nook • Sony Reader |
Kindle eBook • Mobi file format for Kindle |
Read eBook • Load eBook in browser |
Text File eBook • Computers • Windows • Mac |
Review this book |
---|