Martelaren van Rusland   By: Jules Michelet (1798-1874)

Onder leiding van L. Simons

MARTELAREN VAN RUSLAND

door

JULES MICHELET

vertaald en van korte aanteekeningen voorzien door S. J. Bouberg Wilson

Uitgegeven voor de Mij voor Goede en Goedkoope Lectuur door G. Schreuders Amsterdam

INLEIDEND WOORD.

Jules Michelet's "Les Martyrs de la Russie" is een halve eeuw oud. Het verscheen in 1854, toen Russische toestanden de verontwaardiging van geheel Europa gaande maakten.

Dat we het nu (en voor het eerst) in het Nederlandsch geven, vindt ten deele zijn verklaring in het feit, dat het, hoewel zoo oud, niets verouderd blijkt. Michelet, de groote liberale Fransche geschiedschrijver van het midden der negentiende eeuw, heeft in dit werkje den geest van het Russische volk, van overheid en onderdrukten, met groote scherpte geschetst. Zijn boekje was een revolutionnair pamflet, bestemd om de Russische officieren te winnen voor de vrijheidszaak, en dat merken we ook aan de bloemrijkheid en de rethorika van zijn stijl, aan het veelvuldige gebruik van de "phrase". Voor ons, menschen van 1905, heeft het vooral bizondere waarde, omdat het ons zoo volkomen doordringt van de voorgeschiedenis der nu wordende revolutie. In dit pamflet van 50 jaar geleden worden toch de onderdrukking in Rusland, het ruw geweld en de gemeenheid der autocratie al als onhoudbaar voorgesteld. Sindsdien is de afschaffing der lijfeigenschap gebeurd, doch de tyrannie is er weinig door verzacht of verzwakt. En het onhoudbare heeft zich nog een halve eeuw staande gehouden. Hoe dit kon, verklaart dit boekje eveneens: door de lijdzaamheid van het Russische volk.

Nog een enkel woord over den Franschen schrijver zelf. Hij was geboren in 1798 en stierf in 1874. In dien levenstijd heeft hij ontzaglijk weten te werken. Als geschiedschrijver gaf hij voornamelijk: Beknopt Overzicht der Nieuwe Geschiedenis (1827), Romeinsche Geschiedenis (1839), Geschiedenis van Frankrijk (1833 1844 en 1855 1867: in zeventien deelen), Geschiedenis der Revolutie (1847 1853: in zeven deelen) en Geschiedenis van de XIXe eeuw (na zijn dood verschenen).

Zijn stijl, zijn levendige voorstelling hebben hem veel bewonderaars verzekerd. Zijn kenschets en geschiedenis van Jeanne d'Arc, de Maagd van Orleans, uit zijn "Geschiedenis van Frankrijk", is een fijngevoeld begrijpen van een katholieke dweepster door een liberaal denker. Wij stellen ons voor, fragmenten uit zijn werken in onze Bibliotheek op te nemen, zooals ook enkele zijner natuur beschrijvingen op het lijstje staan, dat we van den heer Thijsse ontvingen.

Redactie Wereld Bibliotheek.

AAN DE RUSSISCHE OFFICIEREN.

Mijne Heeren,

Alweêr menschenlevens ten offer gevallen. Gisteren, 20 Juli, [2] zijn te Warschau, tot ieders ontzetting, zonder reden of voorwendsel, vier gevangenen onverwacht uit hun kerker te voorschijn gehaald, voor uwe militaire rechtbanken gevoerd, veroordeeld en door stokslagen doodgeranseld.

Geen enkel te voren gesmeed komplot verklaart deze wreede strafoefening. Het waren gevangenen, die reeds lang, om staatkundige reden opgesloten zaten. Hun bloedverwanten meenden, dat de komst van den keizer, [3] de aanstaande viering van den vijf en twintigsten jaardag zijner troonsbeklimming, hen genade zou doen krijgen.

Nu, begenadigd zijn ze!

Zijt gij het wel, mijne heeren, gij, vervuld van den geest van Frankrijk, door dezen en zijn denkbeelden gevoed: gij, meer Franschen dan Russen, die tot zulke barbaarsche, zulke vernederende straffen bevel kunt geven?