Books Should Be Free Loyal Books Free Public Domain Audiobooks & eBook Downloads |
|
O odkryciach i wynalazkach Odczyt popularny wypowiedziany dnia 23 marca 1873 r. By: Bolesław Prus (1847-1912) |
---|
![]()
O ODKRYCIACH I WYNALAZKACH. ODCZYT POPULARNY WYPOWIEDZIANY dnia 23 marca 1873 r. PRZEZ ALEKSANDRA GŁOWACKIEGO. Cena kop. 5 (10 groszy). WARSZAWA. 1873. ДОЗВОЛЕНО ЦЕНЗУРОЮ. Варшава дня 21 Апреля 1873 г. W Drukarni F. Krokoszyńskiéj, Krakowskie Przedmieście Nr. 40. O ODKRYCIACH I WYNALAZKACH. W niniejszéj pogadance zastanowimy się nad odkryciami i wynalazkami. Aby ułatwić zrozumienie wykładu, rozdzielę go na trzy krótkie części: w pierwszéj powiem czem są odkrycia i wynalazki i jakie mają one dla ludzi znaczenie; w drugiéj objaśnię w jaki to mniéj więcéj sposób powstają wynalazki i odkrycia; w trzeciéj wreszcie części zastanowię się nad tem, cośmy robić powinni aby przyjąć udział w ogólnym naukowym i przemysłowym ruchu ucywilizowanych ludów. Zacznijmy od określenia co znaczy odkrycie, a co wynalazek. Odkryciem nazywa się poznanie jakiejś rzeczy, która istniała i istnieje w naturze, a któréj ludzie poprzednio nie znali. I tak. Przed 400 laty i dawniéj ludzie sądzili, że na ziemi znajduje się tylko trzy części świata, to jest: Europa, Azja i Afryka; dopiero w roku 1492 Krzysztof Kolumb genueńczyk wypłynąwszy z Europy na ocean Atlantycki i jadąc ciągle na zachód, po kilkodziesięciodniowéj podróży dotarł do części świata, któréj dotąd europejczycy nie znali. Na tym nowym lądzie znalazł on ludzi koloru miedzianego chodzących nago, znalazł inne rośliny i inne zwierzęta niż w Europie, słowem odkrył nową część świata, którą późniejsi nazwali Ameryką. Mówimy, że Kolumb odkrył Amerykę dla tego, że Ameryka oddawna już istniała na ziemi. Wynalazkiem nazywa się zrobienie takiéj rzeczy, któréj dotąd nie było i któréj natura sama zrobić nie może. I tak: Przed 500 laty i dawniéj nie znano w Europie prochu i dopiero około 1379 roku Bertold Szwarc zakonnik fryburgski mięszając saletrę, siarkę i węgiel przekonał się, że z tych materjałów zrobić można masę wybuchową. Ponieważ proch w naturze sam się nie tworzy i dopiero przez człowieka musi być zrobiony, mówimy przeto, że Szwarc proch wynalazł . Podobnież, przed 50 laty, nie znano jeszcze lokomotyw, nieumiano ich budować, dopiero w roku 1828 Stephenson inżynier angielski zbudował pierwszą lokomotywę i w ruch ją puścił. Mówimy więc, że Stephenson wynalazł lokomotywę, bo machina ta poprzednio nie istniała, bo sama wśród natury powstać nie mogła i tylko mógł ją zrobić człowiek. Pamiętajmyż więc, że jeżeli astronom za pomocą jakiejś wybornéj lunety dostrzeże na niebie nieznane dotąd światełko, wówczas należy powiedzieć że człowiek ten zrobił odkrycie. Tak samo marynarz zrobi odkrycie jeżeli pływając po morzu, zobaczy jakąś nieznaną nikomu wyspę. Tak samo powiemy, że naturalista zrobił odkrycie, jeżeli znalazł nieznaną dotąd roślinę, zwierzę lub kamień... Continue reading book >>
|
Genres for this book |
---|
Non-fiction |
Science |
eBook links |
---|
Wikipedia – Bolesław Prus |
Wikipedia – O odkryciach i wynalazkach Odczyt popularny wypowiedziany dnia 23 marca 1873 r. |
eBook Downloads | |
---|---|
ePUB eBook • iBooks for iPhone and iPad • Nook • Sony Reader |
Kindle eBook • Mobi file format for Kindle |
Read eBook • Load eBook in browser |
Text File eBook • Computers • Windows • Mac |
Review this book |
---|