Vergif Een Roman uit het Noorsch   By: Alexander Lange Kielland (1849-1906)

Alexander Kjelland

Vergif

Een roman uit het Noorsch

Vertaald door Marg. Meyboom

Uitgegeven door de Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur Amsterdam

VOORWOORD

Deze roman van Kjelland is vroeger in het Nederlandsch vertaald. Maar onder den geheel misleidenden titel: GETROUWD. De Noorsche titel GIFT kàn wel Getrouwd beteekenen; doch hier was niet een verleden deelwoord, doch het zelfstandig naamwoord Vergif bedoeld.

Het Vergif van de verkeerde opvoeding op school èn in huis, die de jeugd bederft.

Deze roman is meer dan 20 jaar oud; maar hij is in zijn menschteekening en zijn aanval op geestdoodende klassieke schoolvorming en op de, alle nobele opwellingen smorende kleingeestige vormelijkheid, behoudzucht, lafheid, vrees en huichelachtigheid nog even frisch als toen Kjelland hem schreef.

In ons land is dezelfde strijd ook niet volstreden, sluimert hij langer dan goed is voor onze jeugd. Ook daarom lijkt ons het nieuw bekend maken van dit frissche en geestige en tegelijk zoo tragische werk een daad om gaarne te verrichten.

Red. W. B.

EERSTE HOOFDSTUK.

Kleine Marius zat zoet en stil in de bank. Zijn te groote donkerbruine oogen gaven zijn bleek gezichtje een uitdrukking alsof hij verschrikt was; en als hem onverwacht iets gevraagd werd kreeg hij een kleur als vuur en stotterde.

Kleine Marius zat in op éen na de achterste bank, met een wat krommen rug; want er waren geen leuningen aan de banken en het was streng verboden tegen den lessenaar van de volgende bank te leunen.

Zij hadden aardrijkskunde van elf tot twaalf uur op een warmen Augustusdag na de vacantie. De zon scheen in den tuin van den rector en op de vier groote appels aan zijn appelboompje. De blauwe gordijnen waren voor 't eerste venster neergelaten, maar voor 't andere had Abraham een vernuftig bedachte zonnewijzer van inktstrepen in de vensterbank gemaakt. Hij telegrafeerde juist aan de vragers in de klasse, dat het over halftwaalf was.

"Welke steden zijn er nog meer?" vroeg de leeraar van den katheder en blies in een veeren pen. Hij was een specialiteit in 't snijden daarvan; en in alle klassen, waar hij les gaf, lag een sierlijke verzameling veeren pennen, die niemand anders dan de Rector gebruikte.

Toch had de leeraar, die Borring heette, moeite ze in orde te houden. Want het gebeurde vaak, dat de een of andere ontaarde leerling de pennen verzamelde in 't vrije kwartier, ze in een inktkoker stak en er zoolang mee omroerde in 't zwarte sop, dat de punten naar alle kanten uitstaken en de schachten vol inkt zaten.

Als dan daarna Borring in de klasse kwam en riep: "Neen maar, groote hemel! wie heeft mijn pennen vernield?" dan klonk het antwoord vast en eenstemmig uit de heele klasse: "Meneer Aalbom!"

Want het was bekend, dat de Heeren Borring en Aalbom elkander haatten met een innigen haat.

Borring schrapte de penneschachten af en blies de fijne, witte en de van inkt doortrokken spiraaltjes van den katheder weg.

"Nog meer steden." Hij mompelde even een zegenbede aan 't adres van Aalbom, "meer steden! nog meer!"

Geen ander geluid werd in de klasse gehoord, want de achterste bank moest vandaag een beurt hebben en daar antwoordde nooit iemand.

Dat wist ook iedereen; maar voor de orde kregen ze toch eens in de maand een beurt, opdat ze hun 4 op de lijst zouden kunnen halen.